Bu yıl on ikincisi hazırlanan McKinsey Global Bankacılık Değerlendirmesi 2022 raporu yayımlandı. Raporda; pandeminin akabinde, Ukrayna’nın işgalinin, global ölçekte yüksek enflasyonun, artan faiz oranlarının ve tedarik zincirinde yaşanan aksamaların yarattığı makroekonomik belirsizlik bedellendiriliyor. Raporla ilgili değerlendirmelerini paylaşan McKinsey Ortağı Atakan Hilal, “2022, dalda, bankaların kâğıt kıymetleri dışında her şeyin değiştiği bir yıl oldu. Hazırladığımız raporla hem bu değişimin çerçevesini ortaya koymaya çalışıyor hem de bankaların başlayan yeni periyoda nasıl hazırlanmaları gerektiğine ait tekliflerimizi paylaşıyoruz. Kesimin yaşadığı dönüşümde sürdürülebilirlik finansmanı, bankalar için her geçen gün daha değerli hale geliyor. Bankaların 2021 ile 2030 yılları ortasında, sürdürülebilirlik finansmanı için 1,5 trilyon dolar ayıracağını iddia ediyoruz” dedi.
Yönetim danışmanlığı firması McKinsey & Company, her yıl nizamlı olarak hazırladığı global bankacılık değerlendirmesi raporunu yayımladı. Pandeminin akabinde, Ukrayna’nın işgalinin, global ölçekte yüksek enflasyonun, artan faiz oranlarının, tedarik zincirinde yaşanan aksamaların ve daha fazlasının tesirleriyle ortaya çıkan makroekonomik belirsizlik, bankacılık kesiminde 10 yılı aşkın müddettir devam eden istikrarı sona erdirdi. “McKinsey Global Bankacılık Değerlendirmesi 2022” raporuna nazaran; bu yıl, bankaların kâğıt pahaları dışında her şeyin değiştiği ve kesimde sürdürülebilirlik finansmanı çağının başladığı yıl oldu.
Farklı ülkelerde, farklı profillere sahip bankalar ortasındaki ayrışma artıyor
McKinsey Global Bankacılık Değerlendirmesi 2022 raporunda; COVID-19 salgınının uzun vadeli yıkıcı tesirlerinin sisteme getirdiği şoklar ve bunların üzerine eklenen jeopolitik istikrarsızlığın dalda neleri değiştirdiği ele alınıyor. Dünya genelinde süratle yükselen enflasyonun, artan faiz oranlarının, kesime yönelik 10 yıllık öngörüleri alt üst ettiği belirtiliyor ve farklı kesimlerin piyasa değerlemeleri ile karşılaştırıldığında, bankacılığın son sırada yer aldığı vurgulanıyor. McKinsey uzmanları, global bankacılığa ait zayıf bir görünüm ortaya koyan bu genel tablonun yanı sıra bilhassa gelişmiş ekonomilerdeki makul banka kümelerinin daha düzgün performans gösterdiğini söz ediyor. Gelişmiş ekonomilerle birlikte Hindistan’ın ve başka süratli büyüyen pazarların da bu kümede yer aldığı görülüyor. Raporda; farklı ülkelerde, farklı profillere sahip bankalar ortasındaki artan ayrışma ve en âlâ performans gösterenleri öne çıkaran faktörler yakından inceleniyor. Rapor, bölümün yaşadığı zorlukların üstesinden gelebilmeleri için bankaların kısa vadede dayanıklılıklarını artırmaları ve uzun vadede de fırsatları yakalamaları gerektiğine dikkat çekiyor. Bankacılıkta şimdi yeni bir tema olan sürdürülebilirlik finansmanı, bu fırsatlardan biri olarak öne çıkıyor. Raporun ikinci kısmı ise bankacılık kesiminde hissesi artık manalı bir orana ulaşan bu bahse ayrılıyor.
McKinsey Ortağı Atakan Hilal:
“Bugün altı bankadan sadece biri, hem yüksek kârlılık hem de süratli büyüme sağlayabiliyor ve bizim “Kutup Yıldızı” olarak nitelendirdiğimiz kuruluşlar ortasına girebiliyor”
Bankacılık dalı için yeni bir periyodun başladığına dikkat çeken McKinsey Ortağı Atakan Hilal; “2022, bankacılık bölümünde neredeyse her şeyi değiştiren yıl oldu. Hazırladığımız raporla hem bu değişimin çerçevesini ortaya koymaya çalışıyor hem de bankaların başlayan yeni periyoda nasıl hazırlanmaları gerektiğine ait tekliflerimizi paylaşıyoruz. Bankacılık bölümünün global ölçekte toplam sermayesi 2021’de 16 trilyon dolara ulaşarak tepe yaptıktan sonra 2022’nin Mayıs ayında 14,5 trilyon dolara düştü. Bu düşüşten klâsik bankacılık kurumları daha fazla etkilendi. Çünkü bundan 5 yıl evvel sermayeleriyle dalın yüzde 30’unu oluşturan fintechler bu oranı yüzde 50’ye çıkardı. Raporumuzda vurguladığımız, bankacılık dalının piyasa değerlemesi açısından son sırada yer almasının ardında iki neden bulunuyor. Bunlardan birincisi bölümün düşük kârlılığıyken oburu de büyüme eksikliğinden kaynaklanıyor. Global ölçekte yaptığımız incelemelere nazaran; bugün altı bankadan sadece biri, hem yüksek kârlılık hem de süratli büyüme sağlayabiliyor ve bizim “Kutup Yıldızı” olarak nitelendirdiğimiz kuruluşlar ortasına girebiliyor” dedi.
Sektörü etkileyen şoklar, 5 başlık altında toplanıyor
Bankacılık kesiminde 10 yıldan uzun müddettir devam eden istikrarı sona erdiren belirsizlik periyodunda öne çıkan şoklar, raporda beş başlık altında toplanıyor. Bunlar;
- Makroekonomik şok. Yükselen enflasyon ve sakinlik mümkünlüğü, merkez bankalarını şiddetli bir halde test ediyor.
- Varlık kıymeti şoku. Çin emlak piyasasındaki keskin düşüşler ve birtakım yüksek profilli kripto tertiplerinin iflası bankaların varlık kıymetlerine yönelik şoklar ortasında yer alıyor. Ayrıyeten Rusya’ya yönelik yaptırımlar birinci defa büyük bir ekonomiyi global finansal sistemin birçoklarından ayırıyor.
- Enerji ve besin arzı şoku. Ukrayna’daki savaşla irtibatlı olarak güç ve besin tedarikinde meydana gelen kesintiler, enflasyonun global ölçekte yükselmesine neden oluyor.
- Tedarik zinciri şoku. Global tedarik zincirinde pandemiyle başlayan kesintilerin tesirleri hala devam ediyor.
- Yetenek şoku. Pandemi, çalışma hayatında esaslı değişikliklere neden oldu. “Büyük yıpranma” olarak isimlendirdiğimiz çalışanların işten ayrılma hareketinin bankacılık dalı üzerinde tesirleri devam ediyor.
McKinsey uzmanlarının tahlillerine nazaran; bu şokların tesiri bölgelere nazaran farklılık gösteriyor ve en çok Avrupa’nın etkileneceği öngörülüyor. Bununla birlikte, evvelki yıllarda yapılan gelişmiş ekonomilere karşı gelişmekte olan piyasalar biçimindeki bölgesel tanımlamanın geçerliliğini korumadığı belirtiliyor. Çünkü bu tariflerle atıfta bulunulan ülke kümelerinin artık yekpare olmadığı görülüyor. Bölümü etkileyen şokların, bilhassa gelişmekte olan pazarlar da dahil olmak üzere, bölgeler ortasında ve bölgeler içinde farklı hallerde ortaya çıktığına vurgu yapılıyor.
Ekonomi yavaşladıkça bankalar ortasındaki fark daha da büyüyebilir
Raporda, McKinsey Global Enstitüsü uzmanları, mümkün iki makroekonomik senaryoyu; enflasyonist büyümeyi ve stagflasyonu, ele alıyor ve bunların bankalar üzerindeki tesirlerini modelliyor. Enflasyonist büyüme senaryosunda, enflasyon oranı önümüzdeki yıl daha yüksek olmaya devam ediyor lakin para siyaseti tarafından denetim altında tutuluyor. Faiz oranları 2025’e kadar yükselmeye devam ediyor. Bu senaryoda, ekonomik temeller gücünü koruyor ve nominal GSYİH önemli halde etkilenmiyor. Stagflasyon senaryosunda ise para siyaseti enflasyonu denetim altında tutamıyor. Faiz oranları yükselse de fiyat artışlarını dizginleyemiyor. GSYİH büyümesi lakin negatif bölgeye düştükten sonra geri dönebiliyor. Bu senaryoda, durağanlaşma sonrasında yeni güç altyapılarına geçmekte yetersiz kalmak üzere kalıcı darboğazların ortaya çıkabileceği belirtiliyor. Rapora nazaran uzmanlar, her iki senaryoda da başlangıç evresinin bankalar için olumlu geçmesini bekliyor.
Sürdürülebilirlik finansmanı fırsatları için kritik bahislerin ele alınması gerekiyor
McKinsey uzmanlarına nazaran; rekabetçi baskılar, müşteri ve yatırımcı talepleri ve düzenleyici gereklilikler dahil olmak üzere birçok faktör bölüm üzerinde tesirli oluyor. Bu tesir, bankaları, iklim değişikliğini ve düşük karbonlu geçiş faktörlerini karar verme sürecine dahil etmeye yönlendiriyor. Her bölgedeki önde gelen kurumlar, sürdürülebilirlik finansmanı için açık amaçlar belirlese de neyin “sürdürülebilir” olduğuna dair farklı tanımlar, bu taahhütlerdeki ilerlemeyi karşılaştırmayı zorlaştırıyor. Kurumların birçoğu, dağıtılan yahut kolaylaştırılan sermayenin tesirinin muhasebeleştirilmesinde zorluklarla karşılaşabileceklerini kabul ediyor. Sürdürülebilirlik finansmanının son yıllarda yakaladığı genişleme sürecinde; ESG emelleri için kullanılan borç verme, birleşme ve satın almalar kıymetli bir rol oynuyor. Bu enstrümanların açıkça tanımlanmamış olması da standartlaştırılmış ölçümü zorlaştırıyor. İzleme ve raporlamada birtakım borçlanma kategorilerinin öne çıktığı görülüyor. Bunların başında, “yeşil tahviller ya da krediler” geliyor. “Sürdürülebilirlik”, “net-sıfıra geçiş” ve “sosyal” hedefli hazırlanmış tahviller de altında toplandığı başlık çerçevesinde sağlanan finansmanı tanım ediyor. Sabit getirili bir menkul değer olarak çıkarılan “sürdürülebilirlikle kontaklı tahviller ya da krediler”, ihraççının yahut borçlunun sürdürülebilirlik performansıyla ahenk gösteriyor. Bu listede son başlık olarak da öteki düşük emisyonlu teknolojilerin yanı sıra düşük emisyonlu üretim, sürdürülebilir yakıtlar ve şebeke ölçeğinde depolama dahil olmak üzere pak güç projelerini finanse eden “temiz güç proje finansmanı” kategorisi yer alıyor. Bu kategori, çoklukla geri ödemesiz yahut hudutlu geri ödemeli kredilerden oluşuyor.
McKinsey raporunda; “yeşil”, “sürdürülebilirlik”, “sosyal” ve “sürdürülebilirlik bağlantılı” başlıkları altında toplanan tahvillerin hacminin; 2021’de, 2020’ye nazaran yüzde 80 artışla 965 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor. Sürdürülebilir sendikasyon kredilerinin toplam hacminin ise tıpkı periyotta yüzde 200’den fazla artışla 683 milyar doları bulduğuna dikkat çekiliyor. Sürdürülebilir borçlanma araçlarında büyüme 2022’de devam etmekle birlikte bir yavaşlamanın başladığı görülüyor.
Net-sıfırın finansmanı birinci 5 CEO önceliği ortasında yer alıyor
Rapora nazaran; kesim, sürdürülebilir finans alanında giderek daha etkin hale gelirken bankalar için işi ölçeklendirmedeki muvaffakiyet, birtakım kritik zorlukları ne kadar güzel ele aldıklarına bağlı olacak. Kuruluşlarında sürdürülebilirlik finansmanı alanında etkin rollere sahip banka yöneticileriyle yapılan bir McKinsey anketindeki cevaplar, banka başkanlarının sürdürülebilir finansmana verdiği kıymetin altını çiziyor ve bankaların ortaya çıkan fırsatları yakalama yeteneklerindeki boşlukları ortaya koyuyor. Bankacıların yaklaşık yüzde 70’i, net-sıfıra geçişi finanse etmenin, kurumları için birinci beş CEO önceliği ortasında olduğunu belirtiyor. Kelam konusu bankacılar tıpkı vakitte, önümüzdeki sekiz yıl içinde geçiş teknolojisi finansmanın daha cazip hale geleceğini ve riskin de azalacağını öngörüyor. Bununla birlikte, banka önderleri, güneş ve rüzgar dışında gereksinim duyulan yeteneklerde kıymetli bir eksiklik olduğunu da bildiriyor. İştirakçiler, şebeke ölçeğinde depolama ve altyapı, yeşil hidrojen, yeşil yakıtlar, biyokütle, karbon yakalama ve depolama da dahil olmak üzere tüm iklim tahlillerinin finansman talebinin artacağını varsayım ediyor. Birebir vakitte, bankacıların çok daha küçük bir yüzdesi, bankalarının bu alanların her birini finanse etmek için kısa vadeli yeteneklere sahip olduğunu söylüyor.
Sürdürülebilirlik finansmanının stratejik bir yaklaşımla ele alınması gerekiyor
Bankaların, sürdürülebilirlik finansmanıyla ilgili attıkları adımların stratejik bir yaklaşım gerektirdiğini belirten McKinsey Ortağı Atakan Hilal; “Bu süreçte bankalar yalnızca neyi finanse edeceklerine değil, tıpkı vakitte nasıl finanse edeceklerine de karar veriyor. Süratle değişen bir pazarı pahalandırmak için çevik bir yaklaşıma duydukları muhtaçlık her geçen gün artıyor. Mevcut müşteri tabanları, kurumsal olarak güçlü yanları ve coğrafik ayak izi üzere faktörlere dayalı olarak erişmek istedikleri kıymet havuzlarına öncelik verirken duruşlarını ayarlamaları gerekiyor” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
