Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) tarafından düzenlenen “Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kıymetlendirme Toplantısı”nda konuşan Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Türk müteahhitlerin geçtiğimiz yıl yurt dışında 17,8 milyar dolarlık yeni proje üstlendiğini açıkladı.

Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri M. Erdal Eren ise salgının belirli ölçüde denetim altına alınması ve petrol fiyatlarındaki artışın tesiriyle 2022 yılına olumlu bir hava içinde giren kesimin, çabucak akabinde Rusya-Ukrayna savaşının tesiri altında ve belirsizlikler içinde kaldığını belirtti. Öbür taraftan Eren, “Bugün ‘Türk müteahhitliği’ dünyada bir marka haline gelmiştir. Türk müteahhitlik firmaları faaliyetlerini yükle Avrasya ve Orta Doğu’da sürdürürken, Afrika’da rakipleri karşısında öne çıkmakta ve Avrupa’da giderek artan sayıda, katma bedeli yüksek projeler üstlenmektedirler” dedi.

Türkiye’nin en rekabetçi hizmet alanlarından olan yurt dışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında Türk müteahhitler, Rusya-Ukrayna savaşının tüm aksiliklerine karşın 2022 yılında 17,8 milyar dolarlık proje üstlendi. 

Sektörün 2022 yılı yurt dışı performansı ve 2023 yılı vizyonu ile gayeleri, Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) konut sahipliğinde ve Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un iştirakiyle, TMB Lideri M. Erdal Eren ile Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği (TürkMMMB) Lideri İrfan Aker’in yer aldığı “Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kıymetlendirme Toplantısı”nda ele alındı. 

Toplantıda konuşan Bakan Muş, Cumhuriyetimizin 100. yılında da mal ve hizmet ihracatında yeni başarılara imza atmak için özel kesim ile çalıştıklarından kelam ederek, “Müteahhitlik ve teknik müşavirlik firmalarımızın dış ticaretimizdeki yükselişin kıymetli aktörleri olduğunun her vakit farkındayız. Hizmet gelirlerimize yaptığı direkt katkının yanında inşaat kesimi materyalleri ihracatının artırılması, emekçi gelirleri ile döviz girdisi sağlanması ve ülkemizle ilgili olumlu algının güçlenmesi bahislerinde da dalın tesiri epeyce kuvvetlidir” dedi. Yurt dışında tamamlanan her projenin, yalnızca bir yapı olmanın ötesinde, ülkemizi temsil eden birer eser niteliği taşıdığına dikkat çeken Ticaret Bakanı Muş, “Pandemi, savaş üzere tarihte çok az rastlanan tüm olumsuz şartlara karşın gücünü koruyan, müteşebbis ruhundan ödün vermeyen ve azimle çalışan firmalarımızı ben gönülden tebrik ediyorum” diye konuştu.

“Türk müteahhitlerin toplam proje büyüklüğü 472 milyar dolara ulaştı”

Bakan Muş, kelamlarına şöyle devam etti: “Yurt dışı müteahhitlik bölümümüz 2022 yılını 17,8 milyar dolar üzere önemli bir toplam proje pahası büyüklüğü ile kapatmış ve kesim, gücünü ve direncini bir defa daha ispatlamıştır. Böylece, üstlenilen toplam proje sayısı 11.605’e; projelerin toplam pahası ise 471,7 milyar dolara yükselmiştir. Dünya üzerinde proje gerçekleştirdiğimiz ülke sayısı ise 2022 sonu itibariyle 133’e yükselmiştir. Maksadımız, dünyada Türk müteahhidinin gitmediği, eser vermediği ülke kalmamasıdır.”

Bakan Muş, yurt dışındaki projelerle ilgili şu bilgileri aktardı: “Bölgesel olarak baktığımızda, 2022 yılında proje büyüklüğü bakımından Bağımsız Devletler Topluluğu yüzde 37,6 ile tekrar birinci sırada. İkinci sırada ise, hissesi yüzde 24,5 ile iki katına çıkan Avrupa Bölgesi bulunuyor. Ortadoğu ise yüzde 18,5 ile bu sene üçüncü sırada. Yüzde 12,7’lik hisse ile Sahra-altı Afrika bölgesinde de yerimizi sağlamlaştırdığımızı görüyoruz. Birinci 10 ülkeye baktığımızda, Rusya birinci sıradaki yerini korumakla birlikte, bir evvelki sene 11 milyar dolar civarında bir büyüklük ile rekor kırılmışken savaşın sonucu olarak bu sene ise 2 milyar dolar kıymetinde bir proje büyüklüğüne ulaşılmış durumdadır.”

Geçen yıl Romanya, Polonya, Macaristan ve Tanzanya’nın birinci 10 ülke içinde bulunduğuna dikkat çeken Ticaret Bakanı Mehmet Muş, “Artık gayemiz Batı Avrupa ve Amerika Kıtasıyla, Asya-Pasifik ülkeleri olmalı. Pazarlarımızı bu bölgelere gerçek genişletmenin yollarını daima birlikte aramalıyız. Asya-Pasifik bölgesine yönelik olarak firmalarımızın gayretlerini dikkatle izliyor ve gereken diplomatik dayanağı sağlamaya çalışıyoruz” sözlerini kullandı.

“Türk yurt dışı teknik müşavirlik proje pahası 3 milyar dolar oldu”

Bakan Muş, son yıllarda Türk yurt dışı teknik müşavirlik dalının de marka haline geldiğini ve dünyadaki pozisyonunu yükselttiğini belirtirken, kesimin 2022 yılında yıllık proje bedelinin yüzde 55 civarında artarak 236 milyon dolar olduğunu ve böylelikle toplam teknik müşavirlik proje pahasının yaklaşık 3 milyar dolara ulaştığını kaydetti.

“Sektör Avrupa’da daha çok sayıda ve katma pahası yüksek projeler üstleniyor”

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri M. Erdal Eren ise Türk müteahhitlerin 2021 yılında global pazar da daralma yaşanmasına karşın salgından toparlanma sürecinin tesiri ve petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak yurt dışında 31 milyar dolar fiyatında yeni proje üstlenildiğini fakat geçtiğimiz yıl Rusya-Ukrayna savaşının faaliyetler açısından istikrarları değiştirerek dal için büyük bilinmezlikler getirdiğini söyledi. 

Başkan Eren, konuşmasını şöyle sürdürdü: “2021 yılında kaydedilen bu muvaffakiyet çerçevesinde, üstleneceğimiz yeni projeler için yıllık maksadımızı de 30 milyar dolar olarak belirlemiş, orta vadede bu sayısı 50 milyar dolar düzeyinin üstüne çıkarmayı öngörmüştük. Sayın Cumhurbaşkanımız da bizlere olan inançları sonucunda, orta vade için üstlenilecek proje maksadını 75 milyar Dolar olarak söylem etmişlerdi. Tüm olumsuz gelişmelere karşın, Cumhurbaşkanımızın belirlediği gayesi vazife bilerek çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bugün ‘Türk müteahhitliği’ dünyada artık bir marka haline gelmiştir. Türk müteahhitlik firmaları faaliyetlerini tartıyla Avrasya ve Orta Doğu’da sürdürürken, Afrika’da rakipleri karşısında öne çıkmakta ve Avrupa’da giderek artan sayıda ve katma kıymeti yüksek projeler üstlenmektedirler.”

“Daha çok sayıda Türk işgücü istihdamı için çalışmalar sürüyor”

TMB Lideri Eren, üstlendiği projelerle Türkiye’nin inşaat materyalleri ihracatına da değerli biçimde dayanak olan bölümün öncelikli maksatlarından birinin yurt dışı projelerde istihdam edilen Türk işgücü sayısının artırılması olduğunu vurguladı. Eren, “Bu husustaki uğraşlarımızın önündeki iki büyük mani olan emekçilerimizden alınan gelir vergisi meselesini, Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları ve Hazine ve Maliye Bakanımızın teşebbüsleri sonucunda geçtiğimiz ay itibariyle çözdük. İkinci sorun olan türel uyuşmazlıklar konusunda da tekrar Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları ve Ticaret Bakanımızın kararlılığı çerçevesinde Ocak ayı sonuna kadar tahlile ulaşmış olacağız” dedi.

Öne çıkan pazarlar ve beklentiler…

Savaşla birlikte Rusya’da birinciliği koruma ettiklerini, Ukrayna’daki projelerin ise sekteye uğradığını söyleyen Eren, yaşanan insanlık dramını ıstırapla takip ederken başka taraftan ülkenin geleceğine takviye vermek emeliyle savaş sonrasında Ukrayna’nın yine imarı sürecinde rol almak için çalıştıklarını aktardı. Eren, Irak ve Körfez ülkelerinin bölüm için değerini koruduğuna işaret ederken, “Irak’a yakın vakitte bir müteahhitlik heyeti ziyareti düzenleyeceğiz. Önümüzdeki 10 yıl içinde hayata geçirilmesi öngörülen yaklaşık 3,3 trilyon dolar meblağında proje ile bölgede öne çıkan Suudi Arabistan ile sektörel temaslar geçen yıl sürat kazandı. Suudi Arabistan’a da bir müteahhitlik heyeti ziyareti için çalışmalara başladık” biçiminde konuştu. Bu kapsamda TMB’nin İslam Ülkeleri Müteahhitler Federasyonu’nun (FOCIC) yeni devir idaresinde Lider Yardımcılığı seviyesinde temsil edilecek olmasının değerini vurgulayan TMB Lideri Eren, kesimin Kamu-Özel İşbirliği konusundaki deneyi çerçevesinde de önümüzdeki periyotta yeni projeler üstlenmeyi ve ülkelerde yatırımcı olarak da yer almayı hedeflediklerini belirtti. Eren, “Faaliyetlerimiz çerçevesinde gereksinim duyacağımız finansmanın temini emeli ile Bakanlığımız öncülüğünde çok taraflı ve bölgesel kalkınma bankaları ve başka ülke ihracat kredi kuruluşları ile alakalar geliştiriyoruz. Yurt dışı müteahhitlik hizmetleri bir kadro oyunudur” diyerek kelamlarını noktaladı.

“Teknik müşavirlik hizmetleri için öncelikle iç pazarda talep geliştirilmeli”

Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği (TürkMMMB) Lideri H. İrfan Aker de Türk teknik müşavirlik firmaları olarak yurt dışında geçen yıl elde ettikleri muvaffakiyetten ötürü gurur duyduklarını söz ederek, “2022 yılında alınan projelerin ortalama bedellerinde bir evvelki yıla nazaran yüzde 58’lik bir artış olduğu görülmüştür. Ayrıyeten son yıllarda, teknik müşavirlik firmalarının yurt dışında kontrat bedeli 100‐ 150 milyon dolar olan ihalelerde başarılı olduklarını söz etmek isterim” dedi.  Aker, “Firmalarımız ülkemizdeki işlerin azalması nedeniyle küçülmekte; yetişmiş, tecrübeli, nitelikli elemanların firmalarda istihdamında süreklilik sağlamakta epey zorlanmaktadırlar.  Teknik müşavirlik hizmetleri için öncelikle iç pazarda talep geliştirilmeli, kamu yatırımlarının planlama ve gerçekleşmesinde, her türlü yatırım projesinin geliştirilmesinde ve güçlü yapıların üretilmesinde Türk teknik müşavirlik firmalarından yararlanılmalıdır” halinde konuştu.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı